Komu przysługuje świadczenie wyrównawcze?
Świadczenie wyrównawcze przysługuje osobie, której Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nadał status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych i która pobiera emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy w kwocie niższej niż 2.400 zł miesięcznie. Przy czym przez kwotę emerytury lub renty rozumie się wysokość pobieranej emerytury lub renty brutto lub sumę tych świadczeń, wraz ze świadczeniami wypłaconymi przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem dodatku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych z emeryturami i rentami, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń.
W jakiej wysokości przysługuje świadczenie wyrównawcze?
Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2.400 zł, a kwotą pobieranej emerytury lub renty (bądź kwotą sumy takich świadczeń). Ze świadczenia wyrównawczego nie potrąca się zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Np. świadczeniobiorca pobierający emeryturę rolniczą w wysokości 1.300 zł brutto miesięcznie oraz dodatek pielęgnacyjny w wysokości 229,91 zł - otrzyma świadczenie wyrównawcze w kwocie 1.100 zł miesięcznie (tj. 2.400 zł – 1.300 zł). W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości emerytury/renty, świadczenie wyrównawcze podlega ponownemu obliczeniu z urzędu, w taki sposób, aby łączna kwota emerytury/renty, wraz ze świadczeniem wyrównawczym, nie przekroczyła kwoty 2.400 zł miesięcznie.
Kwota 2.400 zł będzie podlegała podwyższeniu w terminach i na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.).
Od kiedy przysługuje świadczenie wyrównawcze?
Prawo do świadczenia wyrównawczego przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie i nie wcześniej niż od dnia 15 października 2020 r.
W jaki sposób można ubiegać się o przyznanie świadczenia wyrównawczego?
Postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty świadczenia wyrównawczego wszczyna się na pisemny wniosek złożony:
• osobiście,
• za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym,
• przez elektroniczną skrzynkę podawczą KRUS-ePUAP,
• w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, czy też podpisem zaufanym.
Osoba pobierająca emeryturę lub rentę z KRUS wniosek powinna złożyć w jednostce organizacyjnej KRUS (Oddział Regionalny, Placówka Terenowa).
Osoba pobierająca emeryturę rolniczą z KRUS i emeryturę wypłacaną przez ZUS wniosek o świadczenie wyrównawcze powinna złożyć w jednostce organizacyjnej ZUS.
Co należy dołączyć do wniosku?
Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające okoliczności faktyczne mające wpływ na przyznanie prawa i ustalenie wysokości świadczenia wyrównawczego, w tym przede wszystkim dokument potwierdzający nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych wystawiony przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Osoba uprawniona do emerytury lub renty zagranicznej, bądź innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze zobowiązana jest dołączyć także dokument potwierdzający prawo do tych świadczeń i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą.
O czym należy poinformować KRUS, jeśli przyznano świadczenie wyrównawcze?
Osoba, której przyznano świadczenie wyrównawcze jest obowiązana poinformować KRUS o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia oraz jego wysokość, a w szczególności o:
• utracie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych;
• nabyciu prawa do świadczeń emerytalno–rentowych przyznanych przez inny organ rentowy np. ZUS;
• nabyciu/utracie prawa/zmianie wysokości świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez zagraniczne instytucje właściwe.
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie wyrównawcze, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Podstawa prawna:
• ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 319 ze zm.);
• ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 53 ze zm.);
• ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.).

Poniżej wzór wniosku i w załączniku w pliku PDF wniosek do wydruku

WNIOSEK O ŚWIADCZENIE WYRÓWNAWCZE
DLA DZIAŁACZA OPOZYCJI ANTYKOMUNISTYCZNEJ □
OSOBY REPRESJONOWANEJ Z POWODÓW POLITYCZNYCH □

1. Wniosek należy wypełnić WIELKIMI LITERAMI,
2. Pola wyboru należy zaznaczyć X,
3. Przed wypełnieniem wniosku należy zapoznać się z załączoną informacją.
4. DANE IDENTYFIKACYJNE I ADRESOWE WNIOSKODAWCY

Nr ewidencyjny PESEL .............................

Rodzaj, seria i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość

(należy podać w przypadku braku numeru ewidencyjnego PESEL)

Adres miejsca zamieszkania

(miejscowość/ulica/numer domu/kod/poczta/państwo)

Adres do korespondencji (wypełnić jeśli adres do korespondencji jest inny niż adres zamieszkania)

(miejscowość/ulica/nr domu/kod/poczta/ państwo)

Numer telefonu/adres poczty elektronicznej

(pole nieobowiązkowe)

Świadczenie wyrównawcze dla działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych będzie przekazywane razem z emeryturą/rentą.

W przypadku zmiany dotychczasowej formy wypłaty emerytury/renty należy wskazać sposób wypłaty: □ na adres zamieszkania

□ na adres do korespondencji

□ na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy, którego jestem właścicielem/współwłaścicielem Numer rachunku

Strona 1 z 4

1. OŚWIADCZENIE WNIOSKODAWCY 1. Oświadczam, że:

□ nie mam ustalonego prawa do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych
□ mam ustalone prawo do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych

(należy podać nazwę państwa i zagranicznej instytucji właściwej wypłacającej świadczenie emerytalno-rentowe, numer sprawy, wysokość świadczenia) dołączyć dokument potwierdzający prawo do tego świadczenia i jego wysokość – wystawiony przez ww. instytucję właściwą.

□ złożyłam/em wniosek o świadczenie z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych

i aktualnie oczekuję na decyzję w tej sprawie

(należy podać rodzaj tego świadczenia, nazwę państwa i zagranicznej instytucji, do której złożono wniosek)

2. Posiadam:

□ status działacza opozycji antykomunistycznej

□ status osoby represjonowanej z powodów politycznych

(należy dołączyć dokument potwierdzający nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych wystawiony przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych)

3. Pobieram emeryturę/rentę w ZUS lub innym organie rentowym: □ tak □ nie

(jeżeli TAK, należy podać nazwę organu wypłacającego świadczenie, symbol i numer świadczenia))

Dodatkowe informacje niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia wyrównawczego dla działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych

(pole nieobowiązkowe)

III. ZAŁĄCZNIKI Załączam dokumentów

(liczba załączników)

Strona 2 z 4

1. OŚWIADCZENIE WNIOSKODAWCY SKŁADANE POD RYGOREM ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ ZA SKŁADANIE ZEZNAŃ NIEZGODNYCH Z PRAWDĄ

Świadoma/y odpowiedzialności karnej oświadczam, że dane zawarte we wniosku podałam/em zgodnie z prawdą, co potwierdzam złożonym podpisem. Jeżeli ulegną one zmianie, zobowiązuję się poinformować o nich Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

(miejscowość)                                                                      (data: dd/mm/rrrr)                                            (czytelny podpis wnioskodawcy)

Informacje, o których mowa w art. 13 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO), są dostępne w Centrali lub jednostkach organizacyjnych KRUS lub na stronie internetowej KRUS pod adresem: https://www.krus.gov.pl/bip/przetwarzanie-danych-osobowych-rodo/.

I N F O R M A C J A

1. Świadczenie wyrównawcze dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanychz powodów politycznych zwane dalej „świadczeniem wyrównawczym” przyznawane jest na podstawie 10a ust. 1 ustawy z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 319 ze zm.).
2. Świadczenie wyrównawcze przysługuje osobie, której Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych nadał status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych.
3. Świadczenie wyrównawcze przysługuje osobom uprawnionym, które pobierają emeryturę lub rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy, zwaną dalej „rentą”, w kwocie niższej niż 2 400 zł miesięcznie.
4. Przez kwotę emerytury lub renty rozumie się wysokość pobieranej emerytury lub renty brutto lub sumę tych świadczeń, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem dodatku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń.
5. Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą, o której mowaw pkt 3 informacji, a kwotą emerytury lub renty.
6. W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości świadczeń, o których mowa w pkt 4 informacji, świadczenie wyrównawcze podlega ponownemu obliczeniu z urzędu, w taki sposób, aby łączna kwota świadczeń, wraz ze świadczeniem wyrównawczym, nie przekroczyła miesięcznie kwoty 2 400 zł z zastrzeżeniem wyłączeń, o których mowa w pkt 4 informacji.
7. Kwota, o której mowa w pkt 3, ulega podwyższeniu w terminach i na zasadach określonych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 ze zm.).
8. Postępowanie w sprawie świadczenia wyrównawczego wszczyna się na pisemny wniosek złożony osobiście, za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie

Strona 3 z 4

krajowym lub zagranicznym, albo przez elektroniczną skrzynkę podawczą KRUS – ePUAP lub w formie dokumentu elektronicznego podpisanego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, czy też podpisem zaufanym.

9. W przypadku osób pobierających emeryturę lub rentę z KRUS wniosek wraz ze stosownymi dokumentami należy złożyć w jednostce organizacyjnej KRUS wypłacającej świadczenie emerytalno-rentowe (Oddział Regionalny lub Placówka Terenowa KRUS).

Do wniosku należy dołączyć:

— dokument potwierdzający nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych wystawiony przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych,

— w przypadku osób uprawnionych do emerytury i renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze – dokument potwierdzający prawo do tych świadczeń i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą.

10. W razie zbiegu prawa do emerytur wypłacanych przez ZUS i KRUS, wniosek o świadczenie wyrównawcze należy złożyć w jednostce organizacyjnej ZUS.
11. Prawo do świadczenia wyrównawczego przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym zostały spełnione warunki wymagane do jego przyznania, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.
12. Kwota świadczenia wyrównawczego jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych i nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.
13. Potrącenia i egzekucje mogą być dokonywane od łącznej kwoty emerytury lub renty i świadczenia wyrównawczego, na zasadach określonych w przepisach emerytalnych.
14. Decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydają i świadczenia te wypłacają organy wypłacające emeryturę lub rentę.
15. Osoba, której przyznano prawo do świadczenia wyrównawczego jest obowiązana poinformować KRUS o wszelkich zmianach mających wpływ na prawo do świadczenia wyrównawczego oraz jego wysokość, a w szczególności o:

— utracie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych;

— nabyciu prawa do świadczeń emerytalno – rentowych przyznanych przez inny organ rentowy (np. ZUS), — nabyciu/utracie prawa/zmianie wysokości świadczeń emerytalno-rentowych wypłacanych przez zagraniczne instytucje właściwe.

16. Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie wyrównawcze, jest obowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa
17. W sprawach nieuregulowanych w ustawie o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych, dotyczących świadczenia wyrównawczego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy.

Strona 4 z 4